Çocuklarda Temel Yaşam Desteği

Solunum yetmezliği veya dolaşım bozukluğu çocuklarda kardiyak arrestin temel nedenidir. Kardiyak arrest gelişen çocuklarda, havayolu açılarak solunum desteklenir, etkin göğüs basısı ile dolaşım sağlanmaya çalışılır.

Nabzın alınamaması kardiyak arrestin en önemli bulgusudur. Uyaranlara cevap alınamayan, anormal soluyan veya gasping yapan çocuklarda yaşam bulguları yoksa ve 10 sn içerisinde nabız kesin olarak değerlendirilemiyorsa acilen kardiyopulmoner resusitasyona (CPR) başlanmalıdır.

Hipoksiyi düzeltmek temel yaşam desteğinin önceliğidir.

Temel yaşam desteğinde ilk basamak çocuğun ve kurtarıcının güvenliğinin sağlanmasıdır.

Travma şüphesi varsa  öncelikle baş ve boyun dikkatlice sabitlenmelidir.

 Uyarıya yanıt alınamayan hastaya acilen temel yaşam desteği uygulanmalıdır. Yardımcı kişi hemen 112 yi aramalıdır.

2010 ve 2015 yayınlanan rehberlerde, havayolu, solunum, dolaşım (A-B-C) sıralaması dolaşım, havayolu, solunum (C-A-B) şeklinde değişmiştir.(Chest compression/circulation- airway- breathing)

Göğüs Basısı- Dolaşımın  Sağlanması :

Nabız 1 yaş altı çocuklarda femoral ya da brakial, 1 yaş üstünde karotisten bakılır.

 Nabız alınamıyorsa ya da 10 saniye içinde hissedilemiyorsa kardiyak masaja başlanmalıdır.

Kalp atımı başladığı  halde <60 /dak. ise ve bozulmuş periferik dolaşım bozukluğu bulguları ( solukluk, siyanoz) varsa % 100 Oksijenle birlikte kalp masajı devam etmelidir.

2010 rehberinde kalp masajının solunum desteğinden daha önemli olduğu ve ara verilmemesi gereği vurgulanmıştır.

Göğüs basısı dakikada 100 olacak şekilde yapılmalıdır  ve her defasında göğsün kendini toparlamasına izin verilmelidir. Göğüs ön- arka çapının 1/3 ü kadar çökmelidir. Bu süt çocuklarında 4 cm , daha büyük  çocuklarda 5 cm kadar olmalıdır.

Her 2 dakikada bir nabızlar kontrol edilmeli, bu işlem on saniyeden uzun  sürmemelidir. Eğer on saniye içinde nabız alınamassa  ya da KTA<60 ise basıya devam edilmelidir.

Hasta CPR için sert zeminde yatırılmalıdır. İki meme ucunu  birleştiren hayali çizginin sternumu kestiği noktanın bir parmak  altından yapılır . Bu noktaya infantlarda 3.4. parmak ya da iki elin başparmağı ile ; daha büyük çocuklarda el ayası o noktaya konarak, dirsek ekstensiyonda önkol-kol düz çizgi oluşturacak yere 90 derece  dik olacak şekilde bası uygulanır.

Erişkinde sadece göğüs basısı ile CPR ile göğüs basısı solutma ile CPR arasında fark görülmezken; çocukta göğüs basısı ve solutmanın daha  etkin olduğu gösterilmiştir.

Havayolu:

Hava yolu açıklığı temel yaşam desteğinin önemli bir parçasıdır.

Solunum yollarını açmak için  hastada travma öyküsü yoksa baş geri – çene ileri manevrası yapılır.

Baş alından geri itilir, çene ucu tutularak yukarı kaldırılır.

Travma varsa baş sabit, çene mandibula köşelerinden tutulup yukarı kaldırılır.

Bu şekilde solunum izlenir.

Solunum:

Hava yolu açılmasına rağmen solunum başlamamışsa yapay solunuma geçilir.

Ambu olmadığı koşullarda ağızdan ağıza solunum, infantlarda burun  dahil edilerek ,çocuklarda burun kapatılarak ard arda 2 soluk verilir. 5 döngü yapılır.

1 döngü= 30 kalp basısı ve 2 solunum. 5 döngü : 2dakika.

Çocuklarda göğüs bası–solutma oranı tek kurtarıcı 30:2, iki kurtarıcı ise 15:2 olmalıdır.

 Entübasyon gibi ileri hava yolu işlemi olana kadar göğüs basısı ve solutma işlemi senkronize yapılmalı, ileri hava yolu sağlandıktan sonra da göğüs basısına ara verilmemelidir.

Göğüs basısı dakikada 100-120 arası, solutma ise dakikada 8-10 olmalı, 5-6 saniyede bir soluk vermelidir..

 Sadece solunum yetmezliği ile seyreden, kalp masajı gerekmeyen çocuklarda solunum hızı dakikada 12-20 aralığında olmalı, hiperventilasyondan kaçınılmalıdır.

Bu aşamadan sonra hasta ileri yaşam desteğine alınmalıdır.