YENİDOĞAN BEBEK BAKIMI

YENİDOĞAN BEBEĞİN BAKIMI:

AĞIZ BAKIMI: 

ORAL CANDİDİAZİS: ( moniliazis )

Genellikle doğumdan sonraki iki haftada ortaya çıkar. 
Candida grubu mantarların ağız mukozasında oluşturduğu bir enfeksiyondur. Prematürelerde daha sıktır. 
Annenin meme ucunda çatlak olması veya nemli emzirme pedleri kullanması, cilt bütünlüğünü bozarak mantar enfeksiyonu gelişmesini kolaylaştırır. 
Bebeğin biberonla beslenmesi, emzik kullanması, bebekte  geniş spektrumlu antibiyotik kullanımı da pamukçuğa neden olabilir.

Genellikle asemptomatiktir,  bazen bebeğin huzursuz olmasına ve beslenmeyi reddİNE  neden olur. 

 Monoliazis tipik görünümü ağızda , dil üzerinde, dudak ve yanak iç kısmında ve bazen boğazda görülen beyaz renkte r süt kesiği ya da peynir görünümünde lezyonlardır  ve kazındığında altındaki bölge kanar.

TEDAVİ:

Oral kandidiazis için nistatin süspansiyon (100.000 Ü/ml) her 4-6 saatte bir beslenmeden sonra  verilir. Temiz bir çay tabağı içine bir  damlalık dolusu nistatin konulur; temiz bir pamuklu çubuk ilaca batırılarak bebeğin ağzı, dili ve yanaklarının iç kısmı silinir.

 Anne ise, her emzirmenin ardından memelerini ılık su ile hafifçe yıkayıp kuruladıktan sonra nistatin kremi meme ucuna ve areolaya sürmelidir.

 Emzirme öncesi ilacın temizlenmesi gerekmez.

İki hafta süren lokal tedaviden sonra semptomlar devam ediyorsa ve emzirme sırasında ya da sonrasında memede batıcı  bir ağrı varsa oral ilaçlarla tedavi denenir. Oral tedavide sıklıkla flukonazol kullanılır.

 Bebeğin anne ile aynı dönemde tedavi edilmesi önemlidir.

Pamukçuk tedavisinde kullanılan diğer yöntem karbonatlı su  ile ağız bakımıdır.  

Bir cay  bardağı kaynatılıp ılıtılan temiz suya bir çay kaşığı karbonat eklenir. 

Bu solüsyonla anne her emzirmeden sonra memelerini yıkar ve bebeğin ağzını siler. Parmağa temiz bir gazlı bez sarılır, hazırlanan solüsyonun içine batırılır ve bebeğin ağız içi çok fazla bastırmadan silinir. 

Sodyum bikarbonat (karbonat) ile ağız bakımı ilaç tedavisi ile birlikte kullanılacaksa, bikarbonatlı su ile temizlik ilaç verilmeden önce yapılır.

 Karbonatın çok kullanılması, asit-baz dengesini bozabileceğinden, aşırı kullanımından kaçınılmalıdır. 

Anneye ağız bakımı öğretilmelidir.

GÖBEK BAKIMI:

Bebeğin göbeğini temiz ve kuru tutmak yeterlidir. Göbek kordonu bezin dışında tutulmalı, üzeri kapatılmamalıdır.
Göbek kordonu kuru tutulursa 3-10 gün içinde düşer, bu süre bazen  2 -3 haftaya kadar uzayabilir. 3 haftayı geçen durumlarda immun yetmezlik, urakus anomalileri açısından araştırmak gerekebilir. Göbek bağı düştükten sonra ilk gün hafif bir kanama görülebilir, alkol ya da bir antiseptik madde ile temizlenebilir.

Anneye göbekte kızarıklık , akıntı , kanama, koku olursa mutlaka getirmesi tembih edilmelidir.

GÖZ BAKIMI:

Eğer çapaklanma yoksa göz için özel bir bakım gerekmez.

Göz bakımında kaynatılıp soğutulmuş su ya da serum fizyolojikle ve temiz tülbentle veya steril gazlı bezle  silme yeterlidir.

 Göz temizliği öncesinde ellerin mutlaka yıkanması gerekir. 
Temizlik, içeriden dışarıya doğru ve tek seferde yapılmalı ve her göz için ayrı gazlı bez ya da tülbent kullanılmalıdır.

Doğumdan itibaren gözlerin sürekli sulanması ve çapaklanması nazolakrimal kanal tıkanıklığını düşündürür, göz doktoru konsultasyonu uygun olur.

Eğer çapaklanma ile birlikte kirli sarı akıntı varsa antibiyotikli göz damlaları kullanmak gerekir. 

Bazı bebeklerde doğum travmasına bağlı subkonjoktivlal kanama olabilir, sklerada küçük kan lekeleri görülür, on gün içinde spontan geriler.

BEBEK BANYOSU:

Yenidoğan bebeklerin ciltlerindeki kan,mukus  gibi artık maddelerin, bakteri kolonizasyonuna neden olmaması için doğumdan hemen sonra temizlenmesi gerekir, bunun için doğum salonunda sıcak kuru havlular ile iyice kurulanmaları yeterlidir. 

Ancak mekonyum boyalı veya çok kanlı olanlarda cilt sadece kurulama ile iyi temizlenemez, yıkanması gerekebilir. 

Annede hepatit B, hepatit C veya HIV enfeksiyonu olduğu bilinen bebekler de doğumdan sonra  yıkanmalıdır.

Bebeklerin doğumdan hemen sonra yıkanmaları, ısılarının düşmesine neden olabilir.. Göbek kordonunun ıslanması göbeğin düşmesini geciktirip, göbek enfeksiyonu (omfalit) gelişmesini kolaylaştıracağı için evdeki ilk banyo göbek kordonu kuruyup düştükten bir gün sonra yapılmalıdır.

 Göbek düşene kadar, cilt temizliğini sağlamak için, bebeklere her gün silme banyo yapılabilir.

SİLME BANYO : 

Bebek çıplak olarak bir havluyla sarılır.

Silme işlemine yüzden başlanır. Önce gözler dıştan içe doğru silinir, sonra burundan yanaklara doğru, sonra da kulak kepçelerinin içi ve çevresi silinerek temizlenir.

 Bebeğin sarıldığı havlu açılmadan baş; sıcaklığı önceden kontrol edilmiş ılık suyla yıkanır. Isı kaybını önlemek için saçlar iyice kurulanmalıdır.

Bebek omuzlarının altından tutularak kaldırılır, baş geriye düşürülerek boyun kıvrımları silinir.

Sonra vücuda sarılan havlu açılarak vücut silinir, en son bez bölgesi önden arkaya doğru silinerek temizlenir .

Tüm vücut dikkatlice, nazik hareketlerle kurulanır.

KÜVET BANYOSU :

Banyo yapılacak oda mutlaka önceden ısıtılmalıdır.

Banyo yapılacak küvete 7-8 cm ılık su konur.

Banyo suyunun vücut ısısında (35-37˚C) olması gerekir.

Bebek banyoya yerleştirilmeden önce, suyun ısısı derece ile ölçerek veya ön kolun iç yüzüne dökülerek   kontrol edilmelidir.

Bebeğin vücudunun önce alt kısmı, sonra tüm vücudu suya sokulur. Önce yüz ve saç silme banyosundaki gibi yıkanır. Sonra bir bezle bebeğin vücudu yukarıdan aşağıya doğru yıkanır.

 Banyo için ılık su kullanılması yeterlidir.

 Yenidoğan döneminde banyo için şampuan veya sabun kullanılması gerekmez.

 Sabunlar derinin normalde hafif asidik olan pH’sını bozar ve epidermisin koruyucu lipid tabakasını azaltır.

Kullanılması gerekiyorsa nötral pH’lı, boya ve parfüm içermeyen bir sabun, saçların yıkanması için yine nötral pH’lı, göz yakmayan bebek şampuanı mümkün olduğu kadar az miktarda kullanılmalıdır. Sabun veya şampuan kullandıktan  sonra iyice durulamaya dikkat edilmelidir.

 Banyo sonrası saçlar ve tüm vücut, kıvrım yerlerine de dikkat edilerek nazik hareketlerle havluyla iyice kurulanmalıdır.

Sıcak mevsimlerde günaşırı veya her gün banyo yaptırılabilir.

Sık banyo bebeğin cildinin kurumasına neden olur.

Soğuk hava cildin kurumasını daha da artıracağı için, kışın daha az ,haftada iki kez banyo yaptırmak yeterli olur.

 Cildin kurumaması için banyodan çıkarmadan kullanılan son suya parfümsüz banyo yağı eklenebilir.

Banyo sonrası bebeğin cildi kuru değilse ayrıca cilt bakımı gerekmez.

ALT TEMİZLİĞİ:

Yenidoğan bebeklerin  alt temizliği mümkünse su ile yapılmalıdır.
Akan musluğun altında temizlik en uygun olanıdır. 

Islak mendil kullanmamak, kullanılacaksa  alkol bazlı değil, su bazlı olanı tercih etmek gerekir. Hemen kurulamalı ve saf zeytinyağı ya da uygun bir krem sürmelidir. 

Pişik olmaması için sık sık altını değiştirmelidir. Arada açık bırakarak havalandırmalıdır.
Bebek pudrası solunum yollarına zararından ötürü ve bakteriler için uygun  zemin oluşturacağı için kullanılmamalıdır.

Alt temizliğinde kız bebeklerin temizliğinin önden arkaya doğru olmasına dikkat etmelidir.Bebeğin cildinin idrar ve gaita ile temasını önlemek için bez değişimi sonrası çinko oksitli kremler ya da saf zeytinyağı sürülebilir.