Bebeklerde Tamamlayıcı Beslenme:

Hayatın ilk 6 ayında bebek için ANNE SÜTÜ tek başına en uygun besinleri sağlar.

Bebeğin baş ve ağız kontrolü 4-5. aylarda gelişir. Bu dönemde, bebeğin gastrointestinal sisteminde nişasta sindirimi de olgunlaşır.

 Bu nedenle, 6. ay ek besinlere başlamak için en uygun dönemdir.

*Bebek bakımını veren kişi elini hem yemek hazırlamadan önce hem de yedirmeden önce mutlaka su ve sabun ile yıkamalıdır.

*Bebek beslenmesinde kolay yıkanabilen çelik, cam, porselen içeren kaşık, tabak ve bardak kullanılmalıdır.

*Meyve ve sebzelerin bol suda yıkanması gerekir. Meyve-sebze pürelerinin hazırlanması için cam rende önerilir.

 *Sebzeler kısık ateşte az su ile haşlanarak pişirilir.

*Etler sebzelerden ayrı, basınçlı olarak (düdüklü tencerede) pişirilir.

Bebeğe ilk 6-8 ayda  yemek  ayrıca hazırlanır ve püre kıvamında verilir. Besin sonraki öğüne saklanmaz.

9. aydan itibaren aile sofrasından bebek için uygun olan yiyecekler, ezilerek verilebilir.

12 .aydan itibaren, ailenin sofrasından yemek yiyebilir.

3-5  yaşına kadar aspirasyon riskinin yüksek olması nedeniyle fındık, fıstık, leblebi gibi sert besinlerden kaçınmalıdır. Bu besinler ezilerek ya da rendelenerek verilmelidir.

Başlanan  ek  besin  3 gün çay kaşığı ile başlayıp giderek artan miktarda verilir.

Bebekte ilk 6 ay enerjinin tamamı  anne sütüyle karşılanır.

 6-8 ayda 200 kcal/gün, 

9-11 ayda 300 kcal/gün,

 1-2 yaşta yaklaşık 550 kcal/gün kadar ek besin alması gerekir.

 Bebeklerin mide kapasiteleri yaklaşık 200 mL (30 mL/kg) kadardır.

Bebekte öğün sayısı;  

6.ayda: 2 ana öğün + AS, 2-3 yemek kasığı

7-8.ayda: 3 ana öğün+ AS, artırarak 2/3 kase

9-11. ayda: 3 ana öğün+1 ara öğün + AS, 3/4 kase

1-2 yaş: 3 ana öğün+ 2 ara öğün +AS , tam kase

Bir öğünde tüketilmesi gereken miktarlar :

6 .ayda 2-3 tatlı kaşığı ile başlanıp 125 cc ye arttırılır.

8 . ayda 2-3 tatlı kaşığı başlanıp 160 cc ye arttırılır.

9-11 ay arası 190 cc ye arttırılır.

12 . aydan sonra 190 cc,  

  2 yaş  250 cc .

6 ay-  2 yaş arası çocuk beslenme takibinde kullanılan UNİCEF ‘ in belirlediği 7 Temel  Besin Grubundan en az 4 tanesi mutlaka verilmeli.

1   1-   Tahıl, yumru , kökler

    2-  Baklagiller, kabuklu yemişler ( ceviz, fındık)

    3-  Süt ürünleri, yoğurt , peynir

    4-  Et, kırmızı balık, kümes hayvanı, karaciğer

    5-  Yumurtalar

    6-  A vitamininden zengin sebze ve meyveler

    7-  Diğer sebze ve meyveler

AY AY BEBEK BESLENMESİ VE  MENÜ ÖRNEKLERİ

6. ay : 

Yoğurt, kefir,

Yumurta  sarısı (1/8 ile  başlanır),

Elma, şeftali püresi,

Havuç suyu,

Pekmez,

Süt ve pirinç unu muhallebisi (şekersiz)

7. ay: 

Yumurta sarısı tam,

Et,

Balık (levrek, çipura, lüfer, istavrit, hamsi )

Pirinç, ekmek içi,

Sebze çorbası veya püresi (havuç, patates, kabak)

8. ay:

Peynir (tuzsuz),

Baklagiller (mercimek, nohut, fasulye),

Kıymalı sebze yemeği,

Tarhana, mercimek çorbası,

Ceviz

9.ay: 

Ev yemekleri (tuzsuz, baharatsız),

Pilav, makarna,

Yumurta beyazı (allerjen!),

Kuzu karaciğeri (haftada bir)

12. ay: 

Aile sofrası

Bal, çilek, kivi gibi allerjen meyveler.

Not:

Kuruyemiş,  5 yaşa kadar ezilerek verilir (aspirasyon riski!),

Turunçgiller gaz yaptığı için 8. aydan sonra verilir,

Patlıcan ve mantar 1 yaşından önce verilmez.

6 AYLIK BEBEK BESLENMESİ:

6 aylık bebekte ek gıdaya ilk olarak yoğurt, muhallebi ya da meyve püresi başlanır.

Yoğurt:  

evde günlük olarak hazırlanmalıdır.
İkindi öğünü ek gıdası olarak yoğurt, muhallebi yerine de verilebilir.

Yoğurt hazırlanması: 
Süt kaynatılır, elin dayanabileceği sıcaklığa (40 C) kadar soğutulur. Bir litre süte 1-2 çorba kaşığı süt içinde sulandırılmış bir çorba kaşığı yoğurt maya olarak eklenir ve yavaşça karıştırılır. Hareket ettirmeksizin sıcak bir yerde 4 saat bekletilir.

Meyve püresi :

İlk başlanacak meyveler mevsimine göre elma, armut, şeftali, kayısı, muz olabilir. Tercih edilen meyve yazın şeftali, kışın elmadır.
Hazırlarken dikkat edilecek husus, püre çok sıvı olmamalı, yoğun kıvamda olmalıdır.

Meyve püresi hazırlanması: 
Meyveler iyice yıkanır, kabukları soyulur, cam rendede rendelenir.
Meyve püresine şeker eklenmez. 

İstenirse yoğurt ile karıştırılarak verilebilir.

Daha sonra sebze çorbalarına geçilir.

Sebze olarak mevsimine göre havuç, patates, kabak, balkabağı, kereviz, yer elması, yeşil yapraklı sebzeler gibi az lifli , vitamin içeriği yüksek sebzeler seçilebilir,
Sebze çorbası öğlen öğününde 1-2 tatlı kaşığı başlanır.

Sebze Çorbası Hazırlanması:
Havuç , patates yıkanır kabukları soyulur, küp küp doğranır, bir yemek kaşığı pirinç/pirinç unu az miktar su ile tercihen çelik tencerede pişirilir. Bir yemek kaşığı zeytinyağı eklenir ve püre haline getirilir. Tuz eklenmez.

Bir hafta sonra pirinç yerine aynı miktarda bulgur eklenebilir, böylece besin çeşitliliği sağlanır. Pirinç kabuklu pirinç olması tercih edilir.
Mutlaka bir hafta içinde püreye 30 gr. (bir yemek kaşığı) kıyma eklenmelidir.

Muhallebi: 

Genellikle akşam öğünü olarak verilir. Gece uzun uyumaya yardımcı olur.
pastörize süt yada hazır mama ile hazırlanabilir.

Muhallebi Hazırlanması:
* 1 su bardağı inek sütü, 3 silme tatlı kaşığı pirinç unu, pekmezle ile yapılır.
Pirinç unu soğuk sütün bir kısmı ile iyice ezilir, kalan süt eklenir ve karıştırılarak pişirilir, inmeye yakın pekmez eklenir.

* 1 su bardağı su ve yaklaşık 3 tatlı kaşığı pirinç unu karıştırılarak su muhallebisi yapılır. Ateşten indirilir, hafif soğuduktan sonra 6 ölçek hazır mama toz halinde katılır. Gerekirse tel süzgeçten geçirilir.

7 ay dolunca tahıllı muhallebilere de geçilmelidir. Tahıla geç başlanması Çölyak hastalığı riskini arttırabilir.

Peynir seven bebeklere suyla pişirilen pirinç ununa 1-2 tatlı kaşığı labne peynir, 1 çay kaşığı tereyağ ile değişik lezzette doyurucu muhallebiler hazırlanabilir.

Yumurta : 
ilk denemede 1/8 oranında tattırılır, yumurta iyice yıkanır ve katı pişmiş yumurta sarısı 1 çay kaşığı başlanarak yemek programına eklenir, miktar gittikçe arttırılır. Bir hafta sonunda tam yumurta sarısına geçilebilir, 
Yumurta sarısı meyve , sebze püresi içine katılabilir.


6.5 aylık bebek için örnek menü:

07:00 Anne sütü

10:00 Elma püresi ( 3 yemek kaşığı )

13:00 Anne sütü

16:00 Etli havuç ve patates püresi ( 3 yemek kaşığı )

19:00 Anne sütü

gece   Anne sütü

7-8 AYLIK BEBEK BESLENMESİ:

7-8.aylarda da anne sütü temel besin  olarak devam ettirilmelidir.
Desteksiz oturmaya başladıkları anda mama sandalyesinde oturtulmalıdır, önüne ufak besin parçacıları konarak bebeğin elle yemesi teşvik edilmelidir. Küçük çubuklar halinde pişmiş havuç, kabak, patlıcan, kıymalı yaprak sarması, iyi pişmiş ve parçalara ayrılmış brokoli, karnabahar, lokmalar halinde köfte parçaları, küçük parçalara bölünmüş lokma büyüklüğünde hafif sert ekmek bu tür yiyecekler arasında sayılabilir .

*asla üzüm, fındık, leblebi gibi yuvarlanıp bebeğin boğazına kaçacak yiyecekler verilmemelidir.

7-8 aylarda hangi besinleri eklemeliyiz?

·        sebze olarak brokoli, karnabahar, lahana, taze fasulye, enginar, kereviz eklenebilir.

·        tahıllı besinlerden  pirinç sebze püresine konabilir.

·        pekmez tatlandırıcı olarak kullanılabilir.

·       lor, çökelek, tuzu alınmış peynir başlanır.

 Evde lor peyniri nasıl yapılır:

    kaynayan süte ev yapımı yoğurt ya da limon suyu damlatılır. ( ya da ev yapımı organik elma sirkesi) bir iki kez karıştırıp üstü kapatılır. sütün kesilmesi beklenir. temiz bir tülbent yada süzgeçten  geçirilir.

·        baklagiller, mercimek, kabuklarını soymak şartıyla  nohut, kuru fasulye verilebilir.

·        balık başlanır. levrek, çipura, lüfer gibi. balık buğulama şeklinde verilmelidir.

·        karaciğer kuzu karaciğeri tercih edilir. haftada bir suda haşlanır, zarı çıkarılır, sebze püresinin içine konur. 

·        tarhana çorbası verilebilir.

·        ceviz ezilerek eklenebilir.

·        mandalina, portakal gibi turunçgiller 8.aydan itibaren verilmeye başlanabilir.

·        soğan ,sarımsak az miktarda yemeklere eklenebilir, doğal antibiyotik özelliği taşır.

her öğün bir tepeleme çorba kaşığı et (30 gr.) verilmeli.

besinler püre yerine çatalla ezilerek hafif pürtüklü olarak verilmeli.

yemeklere zeytinyağı, tereyağı eklenmesi önemlidir.

 kahvaltı başlanır.  

her öğünde yaklaşık 2/3 kase ( bir kase 250 cc ) verilmeli.

8 aylık bebek için örnek menü:

06:00  anne sütü

09:00  kahvaltı: 1 çay bardağı ev yapımı taze meyve suyu, bir yumurta sarısı, 1 tatlı kaşığı peynir,  1 tatlı kaşığı pekmez, 1 tatlı kaşığı iyice ezilmiş ceviz içi, 1 çay kaşığı zeytinyağı.

12:00 kıymalı pirinçli sebze çorbası

15:00 anne sütü

18:00 2/3 kase yoğurt, yarım muz püresi

gece anne sütü.

9-12  AYLIK BEBEK BESLENMESİ :

9.aydan itibaren aile sofrasındaki yiyeceklerden uygun olanları ezilerek verilebilir. Aile sofrasına oturtulabilir; bu, bebeğin sofra alışkanlığı kazanma açısından da önemlidir. 

Eline parmak besinler verilip kemirmesi sağlanarak yeme becerisi geliştirilebilir.

Sabah:  kahvaltı- 1 bardak şekersiz süt ,

                                         1 yumurta sarısı

                                         1 tatlı kaşığı pekmez

                                         1 ince dilim ekmek

                                         1 çay kaşığı zeytinyağı

Ara:   meyve püresi

Öğlen: sebzeli köfte/ dolma içi / kıymalı sebze püresi / kuru baklagil herhangi biri.

                        1 dilim ekmek içi,

                        yoğurt

İkindi:   yoğurt

Akşam: öğle yemeğinin aynısı yada muhallebi.