tonsillofarenjit

GAS için CENTOR kriterleri:

+1.puan  öksürük yok
+1.puan tonsillerde şişlik, exuda
+1.puan  ateş
+1.puan  servikal, büyümüş, hassas LAP
+1.puan 3-15 yaş aralığı; 15 yas ve üstü -1 puan

 4-5 puan antibiyotik başla
 2-3 puan test yap.
0-1 puan ilac verme. test 4 olduğunda GAS %60 tır.

Eğer  konjoktivit, öksürük, diare, ses değişimi, burun akıntısı varsa viral tonsillittir.

viral bulgular,  bakteriyel tonsillit tanısından uzaklastırır ama bakteriyel bulgular ( ateş. exüda,LAP) viral bakteriel ayrımı yaptırtmaz. test istenmeli.

GAS sonrası ARA riski %1-5 ancak ARA  geçirmiş birinin  GAS geçirme sonrası ARA atağı %85.

Bir çocuğun 1-3 kez / yıl GAS geçirmesi normaldir..

GAS klinik olarak düşünülüyorsa kültür imkanı yoksa antibiyotik başlamalıdır.
mutlaka 10 gündür.
ted. pen.V 250 mg 2-3 doz. adolesanda 500 mg 2 doz, benzatin pensilin İM,
penisilin alerjisinde :
sefaleksin 20mg/kg/doz ; max 500mg.;  2 doz (sef surup)
sefadroksil 30mg/kg tek doz /gün  max. 1 gr. (cefradur surup)
klindamisin 20 mg / kg / g 3 doz max .300 mgr.
anaflaksi düzeyde alerjide:  klaritromisin 15 mg / kg / gün iki doz max 250mg .
 azitromisin 12 mg / kg tek doz max. 500mg. 5 gun
macrolidlere GAS direnci olabilir. !!

tek vaka salgin demektir.
 24 saat sonra bulasıcılık kaybolur.
tedavi sonrası kültür sadece ARA geçirdiyse, çevrede ARA geçirmiş biri varsa, semptomlar tekrarlıyorsa  yapılır. on gün tedaviden sonra 2-7 gün sonra kültür

antibiyotik tedavisi semptom başlamasından 2 gün sonra başlananlarda , hemen başlanana göre daha başarılı bulunmuş. kültür bekleyip antibiyotik başlamak iyidir.

GAS ile temasta ARA , AGN riskli çocuklara boğaz kültürü isteyip pozitif gelenler tedavi edilmelidir.

Taşıyıcılar GAS farenjitini etrafa yaymazlar , kendileri de ilk 1 ayda hastalanırlarsa hastalanırlar, sonra hastalık oluşmaz.
 kış ilkbahar döneminde çocukların %20 si taşıyıcı olabilir .

Taşıcıyı tedavisi gerekmez.
viral üsye geçiren GAS taşıyıcılarını kültür pozitifliğinde tedavi etmek gerekir,
kültür hastalık, taşıyıcı ayrımı yaptırtmaz.

Taşıyıcı ne zama n tedavi edilir
 ailede ARA öyküsü, ARA , AGN salgını , ping pong enfeksiyon  aile içi sürekli GAS atakları olan bireyler , kapalı toplumlarda GAS farenjiti salgını ..
taşıyıcı da 40mg/kg gün amoksili n klav., pen V  on gün + son 4 gün Rifampisin . benzatin pen .İM.