İlk İki Yaşta Sağlıklı Beslenme ve Sağlıklı Beslenme Alışkanlığının Geliştirilmesi

Duyarlı besleme :
anne, baba yada çocuğa bakan kişi ile çocuğun karşılıklı oluşturduğu bir beslenme biçimi olarak tanımlanmıştır.
 Unicef duyarlı beslemeyi tamamlayıcı besinlerin aktif olarak sunulması olarak tanımlamış ve 6 madde altında toplamıştır.
Bu maddeler şunlardır:
1. Sütçocuğunu direkt olarak beslemek, daha büyük çocukların kendilerini beslemelerine yardımcı olmak, çocukların açlık-tokluk sinyallerine duyarlı olmak.
 2. Çocuğu yavaş ve sabırlı bir şekilde beslemek, çocuğun beslenmesi için onu cesaretlendirmek ancak zorlamamak.
3. Çocuklar yeni tattıkları besinleri ancak birkaç denemeden sonra kabul ettikleri için, yeni gıdaları defalarca sunmak.
4. Çocuk çoğu gıdayı almıyorsa farklı yiyecek kombinasyonlarını, tatlarını ve metodlarını denemek. 5. Beslenme süresince dikkat dağıtabilecek nesneleri ortadan kaldırmak.
 6. Yemek saatlerinin öğrenme ve sevgi saatleri olduğunu hatırlamak ve bu süre içerisinde çocukla göz teması kurmaya özen göstermek..

AYLARA GÖRE SAĞLIKLI BESLENME ÖNERİLERİ

 0-6 AY :
Günümüzde bebeklerin doğumdan itibaren ilk 6 ay boyunca yalnızca anne sütü ile beslenmesi ve bu süre içinde su dâhil hiçbir ek besin verilmemesi önerilmektedir.

 Anne sütü ile beslenen bebeklerin mama ile beslenenlere kıyasla psikomotor gelişimlerinin daha iyi olduğu, ileri dönemde IQ’larının daha yüksek olduğu ve beyin gelişiminin de pozitif yönde etkilendiği çeşitli çalışmalar ile gösterilmiştir

mama ile beslenen bebeklerde tamamlayıcı beslenmeye 4.-6. aylar arasında geçilebilirken, yalnızca anne sütü alan bebeklere 6. aydan itibaren tamamlayıcı beslenme başlanması uygundur

6-12 AY :
Yapılan çalışmalarda anne sütü alma süresi uzadıkça, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gelişme riskinin de düştüğü gösterilmiştir.

Tamamlayıcı besinlere başlarken dikkat edilmesi gereken noktalar
. • Besinler, kaşıkla ya da fincanla başlangıçta az miktarlarda verilmeli, bebek oturur pozisyonda beslenmelidir.
 • Besinlerin kıvamı kaşık ile vermeye uygun olmalıdır.
• Yeni besinler bebek aç ve keyifli iken ve tercihen öğle öğününde denenmelidir.
• Farklı besinler en az 3 gün, tercihen 7 gün ara ile denenmeli, ilk kez verilen besinlerin alerji yapıp yapmadığı gözlenmelidir.
 • Besinler temiz ve taze pişmiş olmalıdır.
 • Tuzlu, baharatlı, alerji yapma olasılığı olan besinlerden kaçınmalıdır.
 • Başlangıçta bebeğin besinleri dili ile itmesi normaldir, bu durum besini reddetme olarak algılanmamalıdır.
• Bebeğin hoşlanmadığı yiyecekler 2-3 haftalık aralarla yine denenmelidir.
• Liften zengin besinler ilk 12. aydan sonra verilmeye başlanmalıdır.

Bebeklere besinler, 4-7 aylarda püre şeklinde, 7-12. aylarda ezilmiş-parçalanmış olarak verilmeli.

Bebeklerin farklı tadlara alışması için 9-18 ay arası bebekler ya da küçük çocuklara mümkün olduğu kadar değişik çeşitte ve tatta besinler verilmesi önerilmektedir
Birçok bebek yiyeceklere kendi elleri ile dokunmak, ağızlarına sokup çıkarmak ister. Çocuk gelişiminin normal bir parçası olan bu hareketlere izin verilmelidir.



12-24 AY :

Bir yaşından sonra sütçocuğu beslenmeyi reddeden, çok hareketli, seçici davranan ve ayda yaklaşık 150- 200 g alan bir duruma gelir.

On ikinci, en geç 15. aydan itibaren bebeklere özel yemek hazırlamaya gerek yoktur.
Ailenin diğer bireyleri için hazırlanan sağlıklı besinler bebek için de uygundur.
Besinler en fazla çatalla ezilerek ya da bıçakla parçalanarak verilebilir.


 Bir yaşından sonra sağlıklı beslenme davranışı kazandırma prensipleri
 • Yemek zamanları düzenli ve aynı saatte olmalıdır.
 • Çocuğun yemek kapları ayrı olmalı ve ne kadar yediği kontrol edilmelidir.
 • Çocuk yemeye ara verince biraz bekleyip, bir süre sonra yine yemek verilerek tam olarak doyması sağlanmalıdır.
 • Besinler çocuğa değişik tat, kıvam, renk ve çeşitlilikte sunulmalıdır.
 • Şekerli besinler herhangi bir amaçla ödül olarak verilmemeli, özel durumlar dışında şekerli besinler verilmesinden kaçınılmalıdır.
 • Çocukla birlikte yemek yenmeli, kendini beslemesine izin verilmeli, ancak yeterli miktarda beslenmesi için de yardım edilmelidir.
 • Çocuğun masada rahat oturabilmesi için uygun boyutta iskemle, uygun boyutta çatal-kaşık vb. gereçler sağlanmalıdır.
 • Eğer biberon kullanılıyorsa, 12. aydan sonra biberon kullanımı sonlandırılmalı ve çatal-kaşık kullanımına başlanmalıdır.
• Yemek süresi bitene kadar çocuğun yemek masasında oturmasında ısrarcı olunmalıdır. Sandalyesinden kalkar, yemeği fırlatır, sofrayı dağıtır ise uyarıda bulunulmalı, gerekirse mola yöntemi uygulanmalıdır.
 • Çocuk seçici davranıyorsa besinler karıştırılarak verilmelidir.
• Çocuğun aşırı acıkıp sinirlenmesine fırsat yaratılmamalı, uykulu iken beslenmemelidir.
• Çocuğun açlık ve tokluk duygusu dikkate alınmalıdır. Zorla beslenmemeli, beslenme çocuk göz kontağı kuruyorsa, ağzını açıyorsa devam ettirilmelidir.
• Çocuk susuz bırakılmamalı, ancak yemekten önce ya da yemek sırasında çok su verilmemelidir.
 • Beslenmeden sonra etrafın temizlenecek duruma gelmesine göz yumulmalıdır.
 • Öğün sırasında dikkat dağıtıcı nesnelerin (oyuncak, televizyon, oyun) kullanılmaması gerekmektedir.


Çocuk Dergisi 13(4):147-153, 2013