Muskuler Distrofiler

(MD) Muskuler distrofi, iskelet kaslarının progresif dejenerasyonu ile giden, kaslarda güçsüzlük ve atrofiye neden olan, genetik geçişli heterojen bir grup hastalıktır.
Kas gücündeki yavaş ve selektif azalma, kas hücre kitlesindeki kademeli azalmaya bağlıdır. Rejenerasyon ve onarıma rağmen nekrotik süreç sonunda kas liflerinin kaybına neden olur. Bu kaybın yerini fibröz bağ dokusu ve yağ hücreleri alır.

Duchenne MD / Becker MD (DMD/BMD) DMD:
Xp21 genindeki mutasyonlar nedeniyle, bu genin protein ürünü olan distrofinin üretilememesi nedeniyle oluşur.
X’e bağlı resesif nakledilir, kadın taşıyıcıların erkek çocuklarında ortaya çıkar. Az bir kısmı ise yeni mutasyondur.
Distrofin geni insandaki en büyük genlerden biridir. Bu büyüklük, yüksek mutasyon oranını açıklamak için yeterlidir. Distrofin normalde embriyonik ve yetişkin iskelet kaslarında, kardiyak, viseral, vasküler düz kaslarda ve beyinde eksprese edilir.
Kas hücresinin sarkolemmasında diğer sarkolemmal proteinler (glikoproteinler) ile ilişkili olarak bulunan, kas hücresinin stabilitesini ve intra-ekstrasellüler alanlar arasında iletişimi sağlayan bir proteindir.
 DMD’li hastalarda proteinin normalin %5’inden az olduğu gösterilmiştir.

 BMD’de ise, distrofin miktarı azalmış (>%5) veya fonksiyonu bozulmuştur. Bulgular DMD’ye göre daha geç yaşta başlar ve daha yavaş ilerler.

DMD’de distrofin-glikoprotein kompleksinin parçalanması kas hücre nekrozuna yol açan bir dizi olayda anahtar rol oynar:

 Klinik: - 1/3500-6000 erkek çocukta görülür.
 - Yürüme yaşı hafifçe gecikebilir.
 - Genelde 2-4 yaşlarında ilk bulgularını verir.
- Anormal yürüyüş (ördek, penguen), merdiven çıkmada güçlük ailenin farkettiği ilk bulgulardır.
 - Muayenede proksimallerde belirgin kas güçsüzlüğü (alt>üst) saptanır.
 - Parmak uçlarında yürüme,
 lomber lordoz, skolyoz,
Gowers belirtisi (+),
kaslarda psödohipertrofi ve
mental retardasyon (%30 oranda) saptanan diğer bulgulardır.
 - Çocuklar genelde 7-13 yaşlarında nonambulatuvar olurlar
 - Hastalar respiratuvar yetmezlik ve kardiyak tutulum ile kaybedilirler.

- Becker MD’de hastalık daha geç başlar, daha yavaş gidiş gösterir.

Aile hikayesi: Anne tarafında, özellikle dayılarda kas hastalığı hikayesinin alınması tanıyı kolaylaştırır.

- CK normalin 50-100 katı kadar yükselebilir.
Ancak geç dönemlerde normale yakın bile bulunabilir

- EMG: Myopatik bulgular vardır.

 - Kas USG’si: Özellikle proksimal kaslarda belirgin tutulumu gösterir.

- Kas biyopsisi: Tanı koydurucudur. Işık mikroskobunda distrofik bulgular saptanır. Belirgin dejenerasyon ve rejenerasyon, yağ ve bağ dokusu infiltrasyonu vardır. Distrofin ile boyama (-) sonuç verir.

 - Moleküler genetik çalışma: Mutlaka yapılmalıdır. İndex vaka saptandığında bu çalışma ile hem tanının konması, hem de taşıyıcıların saptanması ve prenatal tanı verilmesi mümkündür.

Konjenital Muskuler Distrofi (KMD):

KMD, doğumda veya hayatın ilk yılı içinde ortaya çıkan kas güçsüzlüğü, hipotoni ve kas dokusunda distrofik değişikliklerle karakterize, otozomal resesif bir hastalıktır.

Kas güçsüzlüğü en sık pelvis ve omuz kaslarıyla proksimal ekstremite kaslarında olmak üzere simetriktir; yüz ve boyun kasları da etkilenebilir.

DTR’ler azalmıştır veya alınamaz.
Klinik bulguların ağırlığı değişkendir; geç de olsa yürüyebilen ve erişkin yaşa ulaşan hastaların yanısıra, hemen hiçbir motor gelişim göstermeyen, erken yaşlarda özellikle solunum problemleriyle kaybedilen hastalar da vardır.

Mental durum genelde normaldir, ancak hastalığın bazı tiplerinde değişik derecelerde mental retardasyon olabilir.

 Klinik:
- Bulgular ilk 6 ayda, hatta prenatal dönemde başlar.
 - Jeneralize hipotoni ve kas güçsüzlüğü en belirgin bulgulardır.
- Eklem kontraktürleri görülebilir. Özellikle pes equinovarus deformitesi sıktır.
Doğumsal kalça çıkığı prenatal hipotoninin göstergesidir.
- Yüz kaslarının tutulumu, yutma güçlüğü sıktır.
- Motor gelişim basamakları gecikir.
 - Sık solunum infeksiyonları hastayı ölüme bile götürebilir.
- Merozin (-) grupta mental retardasyon ve beyaz cevher anomalileri görülür.

63.pediatri kongresi sunumu