ensefalit

Ensefalitlerde klinikte ateş, baş ağrısı ve bilinç değişikliği olması tipiktir.

Mikroorganizmaya ve beyinde tutulan yere göre bulgular değişebilir.
 Nöbetler, hemiparezi, irritabilite, kişilik değişikliği, istemsiz hareketler ve letarji görülebilir.
 Ağır seyirli ensefalitlerde hızla ilerleyen letarji, koma ve ölüm görülebilir.

HSV ciddi seyirli ensefalitlere yol açar. Temporal lobu tuttuğu için afazi ve fokal konvulziyonlara, ileri dönemde ise sekellere neden olabilir.
 Fokal tutulum yapabilen Enterovirus 71 dışında diğer enteroviruslar genellikle beynin tüm alanlarını tutabilir.
EBV ensefaliti hareket bozuklukları, ataksi ve nesneleri farklı algılama (Alis harikalar diyarında) şeklinde duysal bozukluklara neden olabilir.
Hızlı seyreden ensefalitlerde kuduz hatırlanmalıdır. Kuduz olgularında ısırık alanında ya da komşuluğunda parestezi, ajitasyon, deliryum, nöbetler ve koma görülebilir.
 İnfluenza da bazen oldukça fatal seyirli nekrotizan bir ensefalite neden olabilmektedir.

Pek çok virüs gri cevhere oturarak belirtilere yol açarken (primer ensefalit), kızamık, EBV ve kızamıkçık gibi bazı virüsler de otoimmun reaksiyonu tetikleyerek, beyaz cevherin tutulumu ile seyreden postenfeksiyöz ensefalite (sekonder) ya da akut dissemine ensefalomiyelite (ADEM) neden olabilmektedirler.

Ensefalit şüphesi olan olgulara manyetik rezonans görüntüleme (MRG) yapılmalıdır.

Elektroensefalogram (EEG), ensefalit tanısını desteklemek için kullanılan önemli bir yöntemdir. EEG nonkonvülzif nöbet aktivasyonunun ensefalitten ayrımı için de yarar sağlar. Ensefalitli çocuk olguların %90’ında EEG anormalliği saptandığı bildirilmiştir.

 BOS incelemesinde, görünüm berrak, basınç normal ya da hafif artmış, hücre 0-500/mm3’de ve lenfosit hakimiyeti olur. İlk 24-48 saatte nötrofil hakimiyeti de görülebilir.
 Ensefalit geçiren çocukların %60’ında BOS’da pleositoz vardır.
HSV ensefaliti ve nekrotizan ensefalitlerde eritrosit görülebilir.
BOS protein ve glukoz değerleri normal ve ya hafif yüksek olabilir.

 BOS Gram boyama, bakteriyel kültür, HSV ve enterovirus PCR her hastadan istenmeli, epidemiyolojik risk faktörlerine göre özel incelemeler ( influenza, mantar ve protozoolar…) planlanmalıdır.

Ensefalitli olguların yakın klinik izlemi gerekir.
Kalp, akciğer, karaciğer fonksiyonları, elektrolitler ve hastanın beslenmesi çok önemlidir.
Bakteriyel bir etken olasılığı dışlanana dek bakteriyel menenjitte kullanılan antibiyotikler başlanabilir.
 Sıvı elektrolit dengesizlikleri düzeltilmeli, konvülziyonlar varsa tedavi verilmelidir.
Beyin ödemi için mannitol, furosemid ve deksametazon kullanılabilir.
HSV ve diğer ciddi seyirli ensefalitlerde asiklovir tedavisinin başlanması önerilmektedir
 Etiyolojide saptanan mikroorganizmalara yönelik spesifik tedaviler düzenlenebilir.

noroloji.org.tr