YENİDOĞANDA HİPO VE HİPERGLİSEMİ

a) Yenidoğanın geçici hipoglisemisi:

Yenidoğanın hipoglisemi tanımı için farklı rakamlar önerilmekle birlikte Amerikan Pediatri Akademisi Fetus ve Yenidoğan Kurulu,
doğum sonrası ilk 4 saatte 40 mg/dL,
4–24 saatler arasında 45 mg/dL
değerlerini hipoglisemi olarak belirlemiştir.

  Klinikte tremor, jitteriness, terleme, irritabilite, takipne ve solukluk;
 nöroglikopenik belirtiler olarak ise emmede bozulma, zayıf tiz sesle ağlama, letarji, koma, hipotoni ve konvulziyon gözlenir.
Tedavide önce hasta ağızdan beslenir, 30 dk içinde toparlanma olursa devam edilir,
diğer olgulara %10 dekstroz 2 mL/kg 1 dk içinde ven içine verilir,
konvulziyon varsa 4 mL/kg verilir, peşinden 6–8 mg/kg/dk dozunda glukoz damardan verilir.

b) Yenidoğanın geçici hiperglisemisi:

 Yenidoğan bebeklerde tam kan şekerinin 125 mg/dL, plazma glukoz düzeyinin 150 mg/dL üzerinde olması hiperglisemi olarak tanımlanmaktadır .
 Erken doğan bebeklerde daha sık gözlenir ve bu bebeklerde ilk haftada hipoglisemiyi izleyerek hiperglisemi ortaya çıkmaktadır, en sık neden glukoz ve lipid infüzyonudur.

Stres oluşturan sepsis, nekrotizan enterokolit, beyin kanaması, konvulziyon, hipernatremi, terapötik prematüre erken doğum, cerrahi girişimler kan şekerini yükseltir.
 Mantar enfeksiyonları hiperglisemi varsa daha sıktır, ayrıca hiperglisemi oluştururlar.

Annenin diazoksit kullanımı; bebeklerde teofilin, steroidler, fenitoin, vazoaktif ilaçlar hiperglisemi nedeni olabilir. 

 Hiperglisemi enfeksiyonlara yatkınlık oluşturur, oksidatif stresi artırır, erken doğan bebeklerde bronkopulmoner displazi, hastanede uzun süre kalma, ölüm ve retinopati için risk etmeni olabilir.

Yenidoğanda hipergliseminin osmotik diürez, elektrolit dengesizliği ve ventrikül içi kanama riskini artıran düzeyinin 360 mg/dL olduğu düşünülmektedir.
Tedavide ilk basamakta glukoz verilme hızı azaltılır, ancak 4–5 mg/kg/ dk’nın altına inilmez.


 İnsülin tedavisi 0,01–0,02 Ü/kg/ saat dozunda başlanır, 0,01 Ü arttırılarak en fazla 0,1 Ü/ kg/saate çıkılabilir.
Amaç infüzyon hızını plazma glukozunu 150–200 mg/dL arasında tutacak şekilde ayarlamaktır. Plazma glukozu 180–200 mg/dL ise infüzyon %50 azaltılır,
180 mg/dL’nin altına inerse infüzyon durdurulur,
150 mg/dL’nin altında ise glukoz dozu 2 mg/kg/dk artırılabilir.
 Tedavi sırasında plazma glukozu 30–60 dk aralıklarla ölçülerek infuzyon dozu ayarlanır.

 İnsülin 50 mL solusyona 25 Ü/kg olarak eklenir ve bu sıvıdan 0,2 mL/saat verilirse 0,1 Ü/kg/saat insülin dozuna karşılık gelmektedir .



Turk Pediatri Ars 2019; 54(1): 3–12