kronik öksürükte ayırıcı tanı

4 haftadan uzun süren öksürük  kronik öksürük olarak tanımlanır.
ayırıcı tanıda:

1- % 40 vakada uzamış bakteriyel bronşit tespit edilmiştir. etkenin tespit edilemedigi kronik balgamlı öksürükte bronkoalveoler lavajda Hib, pnömokok, M.cataralis gösterilmiş, ;tedavide amoksilin/klavunat verilir.
2-postanazal akıntı sendromu,
3- reflü,
4-havayolu anomalileri ( adenoid hipertrpofisi, alt solunum yolu anomalileri amfizem gibi
5-yaban cisim aspirasyonu
6-kistik fibroz: büyüme gelişme geriliği, yağlı kokulu ishal.
7-silier diskinezi: tekrarlayan sinüzit, otit
7- tbc
8-mycoplazma, clamidia
9-boğmaca
10- kronik öksürükte akciger grafisi ve kan sayımı; yapılabilirse solunum fonksiyon testi yapılmalı

viral ÜSYE sonrası da 3-4 haftaya uzayan öksürük olduğu göz önünde bulundurulmalı.

ADRENALİN KULANIMI

1/1 lik, 1/2 lik , 1/4 lük formları var.

anaflaksi ve CPR da kullanım:

anaflakside kullanımı:

0,01 mg/kg dozu.. 

1:1.000 lik İM: 

 bu da 1/1 lik adrenalinde 0.1 dzym/kg a tekabül ediyor.
 anaflaksi de 1:1.000 lik adrenalin 0.1 dizyem/kg yapılır.
10 kg a 1dz ; 20 kg a 2 dz; 30 kg a 3 dz.
max . doz cocuklarda 3dizyem, erişkinde 5 dizyem dir..

CPRda kullanımı:

1:10.000 lik adrenalin kullanılır. İV yada İO.

1:10.000 lik elde etmek için:
1/1 lik =10 cc ye, 1/2 lik =5 cc ye 1/4 lik = 2,5 cc ye tamamlanır Serum fizyolojik ile.
1 dizyem/kg uygulanır İV
5 dakikada bir tekrar edilir.

eğer CPR da endotrakeal yolla uygulanacaksa 1: 1.000 likten 1 dzym /kg. ET. hemen 5 cc SF verilip, 5 etkin solutma yapılır.

eğer İV perfuzyon şeklin de uygulanacak sa  0.1- 0.2 microgram / kg / dakika
100 cc % 5 DX. içine 0.6 X kg  kadar mg Adrenalin koyup 1cc/saat=1mcgr/kg/dak gidiyor demek

damlacık yoluyla bulaş

B.pertusis, influenza, adeno, rino, mycoplazma pn, SARS ilişkli corona virüs, GAS, N.menegitis, RSV....S.aureus ta ÜSYE yaparsa burundan havaya yayılma riski yüksektir.

 bu durumlarda güncel bilgi 2-3 metre yaklasıldığında maske takılmasıdır. ( eski bilgi 1m. dr)

Akut servikal LAP a yaklasım:

>1 cm LAP patolojiktir.( supraklav,kuler 0.5 cm)

bilat servikal LAP:

RSV, adeno ,inflenaz nin nedn olduğı ÜSYE.

GAS ve impetigo da bilat.LAP yapabilir.

EBV, CMV de bilat. LAP.

akut tek taraflı LAP:

çoğunlukla neden streptokok,stafilokoka bağlı lenfadenittir. tonsillit , farenjit, impetigo.

kawasaki de de tek tararflı servikal LAP,

diş enf.

6 haftadan uzun süren ve gerilemeyen servikal LAP ta:

EBV, TBC, kedi tırmığı hastalığı

generalize LAP ile birliktelikte: CMV,,lösemi, lenfoma, JRA, SLE, HIV, toxoplazma düşünülmeli.

transaminaz yüksekliği

istenecek tetkikler:

KC HÜCRE HASARI :
 * AST, ALT, LDH.

KOLESTAZ:
** GGT, ALP, 5' NUKLEOTİDAZ, BİL.

SENTEZ FONKS.:
*** ALB, PT,  aPTT,  AMONYAK,

TRANSAMİNAZ YÜKSEKLİĞİNDE İSTENCEK TETKİKLER.
 hep A- B- C
TORCH
otoantikorlar (ANA),
seruloplazmin,
 alfa1 AT,
çölyak
CPK

baş ağrısı

Çocuklarda ve ergenlerde baş ağrısının en sık nedeni migren ve gerilim tipi baş ağrısıdır.
MİGREN: zonklayıcı veya baskı yapıcı tarzdadır.
Atak esnasında çocuk huzursuzdur ve normal aktivitesini kaybeder. Bulantı, kusma, karın ağrısı eşlik edebilir. Fotofobi, fonofobi ve sessiz kalmak isteği olur.
genelde 1 saatten kısa sürer.
Emosyonel stress, hipoglisemi, uykusuzluk, yorgunluk kolaylaştırıcı faktörlerdir.
Peynir, çikolata, kola kafeini içecekler, kuruyemiş migren atağını kolaylaştırır.
FM de mutlaka tansiyon ölçülmelidir.
 deride pigment lezyonlar (cafeola lekeleri),
göz dibi muayenesi yapılmalı.
Büyüme,gelişme değerlendirilmeli.
 AV malformasyon açısından baş oskülte edilmelidir.5 yaş altı çocuklarda %50 üfürüm duyulabilir.

baş ağrısının özelliği sorgulnmalıdır: yakın zmanda  başlmamış , sıklık ve şiddeti progresif, uykudan uyandıran, occipitalde ve tek taraflı, kusma varsa, öküsürkle artanpozisyonla ağrının şiddeti değişiyorsave 6 yaş altı ise yer kaplayıcı lezyon düşünülmelidir.

< 6 yaş akut ve şiddetli baş ağrısında MR istenmelidir.
tedavide NSAİ asetaminofen ve ıbuprofen verilir ya da 3-4 migren atağında proflaktik tedavi başlanabilir.

şok tedavisi

hayati organların perfüzyon yetersizliği.

çocuklarda %60-80 septik şok.

perfüzyon azalması ve mental durum  bozukl, oligüri klinik bulgudsur.

deri perfuzyon bozukl. şokun erken bulgusudur.: 

KDZ>2 saniye, cutis marmaratuys,

extr. uçalrı soğuk

periferik nabızlar zayıf.

taşikardi şokun önemli ve erken bir bulgusudur!!

hipotansiyon : KVS dekompanzasyon bulgusu, hızlı gelişir, KVS aniden görülebilir, erken müdahele gerekir.

serebral perfuzyon bozukl:  göz teması kurmamak ve ailesini tanımamak 

ağrılı uyarana hafif tepki vermek

idrar çıkışının 1 cc;/kg /sa. olması renal perfuzyon boz. bulgusuveya hipovolemi bulgusudur. 

tedavide antibiyotik ve destek tedavisi.

5-10 L/dak  %100 Oksijen

gerekirse entubasyon 

en az 2 damar yolu sıvı tedavisinde SF ilk tercih. 20cc/kg İV puşe 5 dakikada. ilk 15 dakikada 40-60cc/kg SF verilebilr.

antb: genellikle seftriakson başlanır. dopamin / adrenalin gibi vazoaktif ajanlar verilir. 

D vitamini ve K vitamini

D vit sentezi için UVB gereklidir. D vit Ca metabolizması için gereklidir. Ca un vücutta efektif olması için K vit.e de ihtiyac vardır. K vit barsak mikrobiyatası tarafından sentezlenir, bu yüzden barsak floramızı korumalıyız. aşırı unlu, şekerli besinler, antibiyotikler florayı bozar.

bir de yazın havuzda klorlu havuz suyunu yutulması florayı bozar.!!

K vit. yeşilliklerde ( ıspanak, maydanoz, kara lahana , brokoli vs..) yeşil fasulye,havuç, üzüm, erik kurusunda bulunur.. yağa erir

meningokok proflaksisi: ilaclar

seftriakson:

<15 yaş: 125 mg İM, tek doz

>15 yaş: 250 mg İM, tek doz

etkinilik % 90- 95

ciprofloksasin :

>1 ay: 20 mg/kg doz (max 500 mg) Po, tek doz

etkinlik % 90-95

rifampisin:

> 1 ay: 10 mg/kg doz Po, iki doz ,(max 600 mg)

iki gün boyunca

etkinlik % 90-95

azitromisin:

10 mg/ kg ( max 500m g) Po, t kdoz

etkinlik % 90

meningokok proflaksisi kime yapalım? :

yüksek riskli olanlar:

aynı evde yaşayanlar, aynı yurtta kalanlar.

aynı evde uyuma, yemek yeme gibi yakın temas.

hastalık ortaya çıkmadan 7 gün önce aynı kreşte temas.

öpme, aynı çatal kaşığı kullanma,aynı diş fırçası kull.

( hastanın agiz içi sekresyonu ile her türlü temas)

sağlık çalısanı için hastalıktan 7 gün önce entübasyon vs.. agiz sekresyonu ile temas

meningokoksemi

N.Mng gram ngegatif. %5-10 boğz taşıyıcışığı . yaygın vacülit ve DİC yapar.hastalı k şiddeti endotoksin düzeyi  ile orantılıdır.
meningokoksemi belirtilerinin başlamasından saatler içinde klinik kötüleşir.
ilk bulgu ateştir.
bulantı, kusma, baş ağrısı, karın ağrısı eşlik.
menengial irritasyon bulguları olmayabilir.
başlangıç viral enfeksiyona benzer ancak GD daha bozuk görülür
ve kısa sürede bozulur.
dökümtü puruprik peteşial döküntüdür. genelde gövdenin altında olur
bazı büyük çocuklarda ilk bacakta yaygin kas ağrısı, eklem ağrısı olarak başlar çocuk yürümek istemez.
bazen de karın ağrısı çok belirgin olur .
şok geliştiğinde bilinç bulanır, ajitasyon görülür. hipotansiyon ,kapillerdolum zamanı uzaması , extr. uçlarında siyanoz, solunum sıkıntısı gelişir.
lab.: lökositoz/peni, trombositopeni, anemi, DİC te PT aPTT uzaması D dimer artışı, KC ;bb fonsk. bozukluğu.elektrolit bozukl, kan kültürü mutlak alınmalı.
BOS incelemesi yapılmalı.
 memenjit olmaması kötü prognoz bulgusu !!!!
hemen antibiyotik başlanmalı.
seftriakson 100 mg/kg /gün 2 doz, sefotaksim 200 mg/kg/gün 4 doz.
 penisiline direnç bildirilmiş.
tedavi 7 gün.

akılcı antibiyotik kullanımı

AOM:

eğer 1 ay önce antibiyotik aldıysa: 
80-90mg/kg/gun amoksilin/klavunat (14:1 formu yani es600)  2x1  on gün
sefaroksim aksetil 30 mg/kg/ gün 2x1   on gün
sefpodoksim 20mg/kg/gün  2x1   on gün
seftriakson 50mg/kg/ gün 1x1 üç gün

1 ay önce antibiyotik almadıysa :
80 -90 mg,/ kg / gün amoksilin
80-90 mg/ kg / gün ampksilin/klavunat
sefaroxim aksetil
seftiraxon

alternatif tedavi :  klindamisin 30 mg/kg/gün 3x1 + 3.kusak sefalosporin



sinüzit:

amoksilin /klavunat  45 mg/ kg / gün

1 ay önce antibiyotik aldıysa 90 mg/ kg/ gün amoksilin/klav
seftriakson
sefaroksim aksetil
sefpodoksim
orta etkili : sefdinir
etkisiz : macrolidler
             bactrim


tonsillit:
penicilin V  250 mg ( 400 Ü )
  çocuklarda 2-3 kez / gün adolesanda 2 kez / gün
 27 kg a kadar 2x1 ölçek     >27 kg 2x2 ölçek on gün
amoksilin 50mg/kg /gün
benzatin penisilin  İM tek doz

alerji varsa:
 1. kuşak sefalosporin
sefaleksin 40mg/kg/ gün  2x1 ongün
sefadroksil  30mg/kg tek doz  on gün
klinsamısin 30mg/kg/gün 3x1 on gün


pediatridunyasi.org

el ayak ağız hastalığı

Coxackie A16 ile en sık .
ink. 3-7 gün.
 Ateş, halsizlik, iştahsızlık , boğaz ağrısı olur.
önce az sayida  aftöz ağız lezyonları sonra el ve ayakta veziküler lezyonlar görülür.  avuç içi ve ayak tabanında lezyonalr tipiktir, el ayaklarda görlse de gluetal bölge de sıktır.
 7-10 gün içinde krutlanarak, iz bırakmadan iyileşir.
Speasifik bir tedaviye gerek yoktur. la. tetkikine gerek yoktur.
 Hastalığın ilk haftasında bulaştırıcılık çok yüksektir,
lezyonlar geriledikten sonra birkaç hafta daha viral taşıyıcılık devam eder.

 immum bozuklukta ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Yüksek ateş, kusma, bilinç bulanıklığında viral ya da aseptik menenjit ve ensefalit yönünden değerlendirilmelidir.
Kalp,  akc.de myokardit, pulmoner ödem gibi  komplikasyonlara neden olabilir, EKG ve akciğer grafisi gerekebilir.
 Gebeliğin 1. trimesterinde  spontan abortusa neden olabilir.

büyüme yakalama

büyüme yakalaması:

premetürelerin ya da düşük doğum ağrılıklı bebeklerin yaşıtlarını yakalama zamanı:

baş çevresi: 1-3 ay

tartı: 6-12 ay

boy: 1-2 yaş

tartı boy hesabı

Yaşa göre ortalama tartı  hesabı:


 3-12 aylıkta kg= yaş (ay) + 9 / 2

1-5 yaşta kg = yaş (yıl) x 2 + 8

 6-12 yaşta kg = yaş (yıl) x 7 /  2


> 2 yaş boy = yaş (yıl) x 6+77 cm

büyüme takıp

takipte :

 * 2 ayrı ölçümde persentil değerlerinin  < 5p ya da < 3p. olması

** 6  ayda iki major persentilden fazla düşüş olması ( 5-10-25- 50 vs)

** şimdiki ağırlığının ideal ağırlıktan % 80 inden daha az olması..

sevki gerektirir.

elektrik çarpmasında yaklaşım

Ev ve ofislerde alternatif akım vardır. Yıldırım çarpması doğru akımdır
klinikte:
KVS: kardiyak aritmi, SVT, dal bloğu ,extrasistol.
solunum sist.:solunum durması
deri: deri yanıkları
MSS :kranial sinir paralizisi, konvülsiyon, C4-8 spinal kord hasarı ( elden ele gecen  akımdan )
ciddi kas kasılmasına bağlı üst extr. ve vertebra kırıkları.

tedavi:

ilk elektrik akımından ayırmak kurtarıcı kendini korumalı. akım kesilmeli,
cilltte elektrik giriş çıkıs yeri aranmalı ,
cilt ıslak ve direnç düşükse akım yüzeyel hasara neden olmadan iç organlara zarar verebilir.
yüksek voltaja bağlı hastayı fırlatmadan dolayı kafa travması , spinal kord yaralanması olabilir

tekrarlayan muayenelerle yanık, derin doku hasarı açısından dikkatli olmalı

yıldırm çarpmasında kişi elektrik yükü taşımaz ve diğer insanlara tehlike oluşturmaz

ciddi elektrik çarpmasında spinal kord hasarı varmış gibi hareket edilmeli,
renal yetmezlik açında n ( myogloabinüriden  dolayı)  dikkatli olmalı  sıvı tedavine alkali yapmak için Na HCO3 eklenmeli. 1cc/kg/saat idar çıkışı  sağlanmalı

Minor evi içi kazalarında EKG çekilmeli, normalse ve suur kaybı yoksa çocuk 4 saat gözlemde kalmalı.
Eğer şuur kaybı olduysa, çocuğun  bir kalp hastalığı varsa, cilt islaksa, akım kalp üzerinde geçtiyse 24 saat gözlenmeli.

yüksek voltaj ve yıldırım  çarpmasında: EKG, hemogram, KC , pankreas, bobrek fonksiyon testl, elektrolitler, tam idrar tahlili ( myoglobinüri )

 yıldırım çarpmasında KBB ve göz konsultasyonu
extr. minor yanıklarda antibiyotikli pomad
 tetanoz proflaksisi
derin doku hasarında enfeksiyon riski yüksektir.

ARI SOKMASI

Arı soktuğunda ilk lokal reaksiyon gelişir: lokal ödem , ağrı , kaşıntı eritem. ilk 15 dakikada ortaya çıkar, 1-2 saatte geriler.
iğne , ucundaki venom kesesini sıkmadan ucu künt bir nesne ile çıkartılmalıdır.

iğnenin çıkarıldığı yerin sabunlu su ile bolca yıkanması ve soğuk uygulama yeterli olur. gerekirse ağrı için analjezik verilebilir.

 nadiren İgE aracılı sistemik reaksiyon gelişebilir.
Anaflaktik reaksiyonlar ilk 30 dakika içinde başlar, solunum yollarında ödem ve anaflaksi olur.
ürtiker, nefesdarlığı, taşipne, senkop, anaflaktik şok

anaflakside ilk ilac 1:1.000lik Adrenalin 0.01mg/kg ( 0.1 dzy/kg) max. 3 dzy İM Rectus lat. kasına
antihistamin: Difendiramanin 1mg/ kg , prednizolon 1mg/kg yapılmalı hasta gözlem altına alınmalı.

DKA kliniği

 Dehidratasyon (klinik olarak belirgin olmayabilir) 

Taşikardi 

Hızlı ve derin solunum (= Kussmaul solunumu. Pnömoni ve astım ile karıştırılabilir)

Ağızda aseton kokusu 

 Bulantı-kusma (gastroenterit ile karıştırılabilir) 

Karın ağrısı (akut karın ile karıştırılabilir)

 Halsizlik, uykuya meyil, değişik seviyelerde olabilen bilinç değişikliği

Poliüri, polidipsi, kilo kaybı: bu üç bulgu DKA öncesi görülür.. 

DEA lab.

DEA lab. yorumu:

kan sayımı , PY,  retikulosit bakılır

RDW artar (N:11-15) DEA  > 17
MCHC > 36
MCV <80 (10 yaş üstü)   ( 10 yaş altı :  yaş+10 alt sınır)
MCV/RBC >13 DEA,  < 13 talasemi mentzer indexi

düzetilmiş retikulosit:  ret. X Hct/45  > %5 olması ya da mutlak ret.>150 bin / mm3 olması

Transferrin saturasyonu : Fe X 100 / TDBK ( demir bağl. kap) <% 16


ferrrtin < 10 ng/ml * ilk bulgu

demir < 30 mcgr/dl , Fe bağlama kap. >350 mcg/dl

nötropeni

nötropeni :
1 yasta 1.000 altı
> 1 yaş 1.500 altı olması

akut geçiçici nötropeni en sık viral enfeksiyon sırasında görülür .
enfeksiyon başlangıcından 24 saat önce görülür viremi süresince devam eder.

en sık influenza , su çiçeği, kızamık , kızamıkçık, EBV, CMV, parvo , adeno , coxackie ile görülür.
enfeksiyona bağlı nötropenide 4 hafta sonra kontrol yapılmalı.

febril nötropeni ates 38.3 u gecen  ve mutlak notrofil sayısının < 500. olmasıdır.
tüm  kültürleri ve enfeksiyon markerlari alınıp, hospitalize edilip , antibiyotik başlanmalıdır.

kıl kurdu tedavisi

klinik : asemtomatik olabilir.
geceleri artan anal kasıntı, uykusuzluk, huzursuzluk, salya akması, diş gıcırdatma, karın ağrısı, gece idrar kaçırma. İYE e sebep olabilir.
kreş gibi kalabalık ortamlar ve düşük hijyen risk fakt.

ted:
albendazol ( Andazol) 2 yaş üstü : 400 mg / tek doz ( andazol iki ölçek) ANDAZOL 200 mg/10 cc
1 ölçek :10cc dir.

andazol 200 mg tb. erişkinde 1 x 2 tab mebendazol (Vermazol ) 100 mg / tek doz, VERMAZOL 100 mg çiğneme tabl. > 2 yaş üstü. pirantel pamoat ( Kontil ) 11 mg / kg tek doz KONTİL SRP 250 mg / 5 cc.

Kontil tb. 40 kg- 75 kg arası 3 tab, >75 kg 4 tabl. verilir iki hafta sonra doz tekrarı. Ailede herkes asemptomatikte olsa infektedir. Tüm aile tedavi almalı. Aileye öneriler: 
çarşaflar ve iç çamaşırları 60 derecede yıkanmalı , halıları sirkeli su ile silinmeli,  ,
kapı kolları arap sabunu ile temizlenmeli.
bunların hepsi aynı anda olmalı. her gün iç çamaşırı değiştirilmeli, eller sık sık yıkanmalı, tırnaklar kısa olmalı
yemek öncesi ve sonrası eller yıkanmalı..

glaskow koma skalası

ergende boy hızı

ergenlikte kız çocukları 16-20 cm, erkek çocukları 25-28 cm. uzar.

menarş sonrası kız çocukları 5-7 cm uzar..

kızlarda kemik yas 16, erkekler kemik yaş 18 e kadar boy uzamaları devam eder , bu yasta durur.