Çocuklarda uyku bozuklukları

 Gece terörü ve kabus şeklinde görülür.

Gece terörü uykunun nonREM döneminde görülür. Yattiktan ilk 2 saat içinde görülür derin uyku döneminde görülür. Kabus sabaha karşı görülür. Uykunun REM safhasında görülür. Çocuk gördüğü kabusu hatırlar. Kabus gören çocuk sakinleştirilir.  Onunla konuşulur ve rahatlaması sağlanır. Kabus gören çocuktan rüyasını anlatması istenebilir. Eğer korktuğu bir obje varsa çrneğin bir canavar gibi , caanavar diye birsey  yok korkma dememelisir. Seni anlıyorum , çok korkmuşsun ama ben b urda yanındayım, güvendesin deyip güven verilmelidir. Böyle durumlarda onu  iyi hisssetirecek bir oyuncağını verip onunla birlikte uyuması sağlanabilir.

Gece teröründe ise çocuk olayı ertesi sabah hatırlamaz, çünükü o  sırda rüya görüyordur. Bunu ona söylemek endişesini arrtıracaği için söylenmemesi uygundur.

Gece  terörü nedir?

 sıklıkla çocukluk döneminde en sık 3 -7 yaşları arasında görülmektedir. Ergenlik dönemi girilsdiğinde çoğunlukla kendiliğinden düzelir..Sıklığı  çocukluk çağında %1-5 t.r. Gece teröröünde genetik faktörler etkilidir, birinci dereceden akrabalar arasında görülme sıklığı 10 kat fazladır. Yaklaşık 5 dakika sürebilir bazen bu süre 15 dakikayı bulabilir.

Gece terörü sıklıkla uykunun ilk 2 saatlik döneminde görülür. Çocuk korkuyla bağırarak uyanır. Bazen çığlık atabilir. Yatağında oturabilir, bağırabilir, garip sesler çıkartabilir, ani hareketler yapabilir. Bazen evin içinde şuursuzca koşabilir.Çocukta genel bir korku hali vardır. Sıklıkla kalp  hızında artış, terleme, göz bebeklerinde büyüme gibi bulgular görülebilir. Bu sırada çocuk  etrafındakileri tanımaz, gözleri açık olsa  da aslında  uyku halindedir..  Bu durumdaki çocuğu kesinlikle  uyandırmamak gerekir.  Sadece kendine zarar vermemesi için  güvenlik önlemleri alınmalıdır. Odasında  ve evin içinde çocuğa  zarar verebilecek eşyalar bulundurulmamalıdır. Atak sırasında çocuk hafifçe kucaklanabilir  ama sıkıca sarılmamalıdır. Çocuğun hafifçe başı okşanarak  rahatlatılabilir.. Yaklaşık 5 dakika sonra bu tablo bitecek ve çocuk hiç birsey olmamış gibi uymaya devam edecektir. Zaten bu atak sırasında da uykudadır aslında.

 Sıklıkla sabah uyandığında gece yaşadığı bu durumu hatırlayamaz. Bu atak hakkında sabah çocukla konuşmak onun anksiyetini , endişesini artırır, bu yüzden hiç bahsetmemek daha iyidir.

Yaşla birlikte görülme sıklığı azalır ve ergenlikle kendiliğinden kaybolur.

Aşırı yorgunluk, stres, ateş, uykusuzluk gibi faktörler gece terörünü tetikleyebilir.  Anneyle güvenli bağlanma sorunu olan çocuklarda sık görülür. Çocuğu gün içerisinde aşırı bedensel yorgunluktan korumak ve öğlen uykuları faydalı olabilir. Gündüz uzun süre ayakta kalması önlenmeli. Akşam yatış saati geç olmamalı.

Gece terörü çocuğun nonREM uykusundan REM uykusuna geçişi sırasında görülür. Her zaman aynı  saatlerde oluşan düzenli ataklarda çocuğu atak saatinden 15 dakika öne uyandırmak atak oluşmasını önleyebilir.

Düzelmeyen ve 2-3 aydan uzun süre devam eden durumlarda çocuk psikiyatri ya da çocuk noroloji uzmanına danışılması gerekir..